کاملا هریس کیست؟

توضیحات

یادداشت نسیم خلیلی
قصه‌‌ی کامالا هریس، که سیاستمدار رنگین‌پوست موفق آمریکای امروز است، با آن لبخند روی لب‌ها، آن کتونی‌های ونس، آن بی‌خیالی شیرین و آن زندگی‌نامه‌ی پرفراز و نشیب و شورمندانه‌اش، عجیب مرا یاد نویسنده‌ی محبوبم جومپالاهیری می‌اندازد. او داستان‌نویس آمریکایی بنگالی‌تبار خوش‌قریحه‌ای است با هزارهزار قصه که انگار تجسم نیروانای بودیسم‌اند، آن شادی عظیم، آن صلح و فناناپذیری آرزوی بشر؛ شاید از این رو که کامالا، اسمی نمادين دارد به معني گل نيلوفر آبي كه از نمادهاي فرهنگ هندی است. افزون بر اين بیش از آنکه هویت آمریکایی‌اش را، و یا رگ و ریشه‌ی جامائیکایی‌‌اش را بازتاباند، در اثر سال‌ها زندگی در پناه مادرش، شيامالا، که تباری هندی داشته، یک زن شرقی-هندی نمادین را فرایاد می‌آورد که جهان آرزوهایش را مثل درست کردن کاری تخم‌مرغ، باترچیکن، روگان‌جوش، و هزارهزار غذای هندی می‌بیند آراسته و عطرآگین به ادویه و فلفل چیلی و روغن خردل، یادآور رنج و امید در شرق، پیاده‌روهای کلکته، برنج باسماتی، یادآور یک مادربزرگ هندی،‌ با فرق سری که با شنگرف، سرخ است و گاندی‌وار دارد برای بهبود زندگی زنان در مناطق روستایی دورافتاده‌ی هند فعالیت می‌کند، مادربزرگی که اگر زندگینامه‌ی کامالا را در این کتابچه بخوانید، می‌فهمید که منظورم مادربزرگ خود کامالاست که سالها در کنار پیرمردی از اعضای جنبش استقلال هند از بریتانیا، همواره به مردم می‌اندیشیده و نماد یک زن شرقی منجی-درمانگر بوده‌است.
زندگی کامالا نشان می‌دهد که او از کودکی به دنبال مبارزه است، احقاق حق، و این قصه تا امروز راه کشیده‌است، از مبارزه برای بازی در محوطه‌ی چمن‌کاری مجتمع در کودکی گرفته تا سال‌هایی که راهی طولانی را می‌پیمود تا به مدارس یکپارچه‌ای برود که کودکانی از نژادهای مختلف را توی آنها گرد هم مي‌آوردند تا بياموزند كه ريشه‌‌ی شرقي، يا رنگين‌پوست بودن، هر اقلیت‌بودگی‌ای، دليلي بر طردشدگي يا انزوا در جامعه‌ی فراخ آمریکا نيست.
کامالا در جواني ويولون‌زدن ياد گرفت، دهل‌زدن ياد گرفت و شايد همين اعجاز موسيقي و رنگ و طعم است كه از او در مسیر زندگی‌اش، زني پر از شور و جسارت ساخته‌است، زني كه دادستان مي‌شود تا شايد بتواند بر جريان نهادينه‌‌ي بي‌عدالتي بر ضد رنگين‌پوستها كه از سوي دادستان‌ها اغلب به دلايل واهي به زندان افكنده مي‌شده‌اند، جلوگيري كند، يا مثلا ستاد انتخاباتي‌اش را به يك محله‌‌ی محقر و مشكل‌دار سانفرانسیسکو مي‌برد تا بگويد و عملا نشان بدهد كه فرودستان براي او از بقيه‌ی‌ آدمها مهم‌ترند.
کامالا وقتی دادستان شد دوست داشت كه به بزه‌كارهاي كوچك كمك كند كه به زندگي برگردند، يا مثلا تلاش می‌کرد که در برابر مدرسه‌گزيري بايستد چون مي‌دانست كه جرم و جنايت در یک جامعه، تنها موقعی واقعا از بين مي‌رود كه قبلش فرهنگ‌سازي شده‌باشد و من، با مرور این دانسته‌ها درباره‌ی زندگی و کارنامه‌ی او، چقدر به ياد آن قصه‌ي «معالجه‌ي بي‌بي هالدار» مي‌افتم در مجموعه داستان «مترجم دردها»ی لاهیری، وقتي براي درمانش از هفت رود مقدس آب مي‌بردند، وقتي به شقيقه‌هايش روغن اكاليپتوس مي‌ماليدند، وقتي صورتش را بخور گياهي مي‌دادند، بر گردنش دعاي چشم‌زخم، دور انگشتهايش نگين‌هاي شگون‌دار؛ كامالاهريس نشان مي‌دهد كه ميراث‌دار اين فرهنگ درمانگری منجنیانه‌ی ‌شرقی‌ست، فرهنگی اصیل و مباررز، که کامالا هم همه‌‌ی تلاش‌هایش یادآور نگاهی منجیانه است به درمان بخشی از بیماری‌های انسان سرگشته در جهان امروز، انسان مهاجر، انسان دورگه، انسان بزه‌کار، انسان رنجور عاصی، و زمان باید پاسخ بدهد که آیا پیروزی نمادین و قرار گرفتن او در کنار یک رهبر مدعی بر فراز سیاست‌گذاری کشور بزرگی همچون آمریکا، به عنوان یک معاون رییس‌جمهور، با همه‌ی شکوهش، آیا اتفاق مبارکی در راستای دنبال کردن دغدغه‌های انسان‌دوستانه و درمانگرانه‌ی کامالا این گل نیلوفر آبی‌ست و یا برعکس، او را به تدریج از اهدافش که اغلب ناطر بر بهبود رنج‌های بچه‌ها و بزه‌کاران و مردم ساده بوده‌است، دور خواهد کرد، عجالتا زندگی او را به زبانی ساده و شیوه و ترجمه‌ای سلیس در این کتاب بخوانید تا بهتر بشناسیدش.